Yazmak Üzerine Notlar

Yazmak Üzerine Notlar, Makale

Yazmak Üzerine Notlar

YAZMAK ÜZERİNE NOTLAR

İlk Bölüm

En çok karşılaştığımız sorulardan birisi "Nasıl yazabilirim?" sorusu. Bu soruya cevap olabilecek şeyleri bizde burada derlemeye karar verdik. Pek çok insan bir şeyler yazmak istiyor. Bunun nasıl olacağını, nereden başlaması gerektiğini, neler yapması gerektiği konusunda fikir sahibi değil. Bizim de bu yazımızdaki amacımız insanların bu tür sorulara cevap bulabilmesidir.

Öncelikle yazmaya nereden, nasıl başlanır, neler yapılması gerekir bunları maddeler halinde irdeleyelim.

  1. Okumak

Öncelikle yazmaya başlamadan önce kesinlikle yapılması gereken işlerden en başta okumak gelir. Yeterince okumayan bir insanın hem kelime dağarcığı hem de ifade yeteneği yeterli değildir. Okumadan yazılmaz. Sadece okumak yetmez, yazmak isteyen birisi daha çok okumalıdır. Stephen King “Yazma Sanatı” isimli kitabında günde 60-70 sayfa kitap okuduğunu ve bunu pekte yeterli bulmadığını ifade eder. Tabi ki de okumanın sınırı yok. İmkanı ve vakti olduğu kadar çok okumalıdır. Mümkün olduğunca çok sayıda klasikleri okumalıdır. Sadece klasikler ile yetinmemeli farklı yazarları okuyarak yelpazeyi geniş tutmalıdır.

Daha sonraları tarzına uygun kitaplara ağırlık vermelidir. Ayrıca yazım teknikleri üzerine de okumaları ihmal edilmemelidir.

Okumak deyince akla ilk gelen şey kitap okumaktır. Bir kişi yazmayı düşünüyorsa sadece kitap okumayla sınırlı kalmamalı. Onun yazılarının esas ilham kaynağı olacak olan "Hayatı" okumalıdır. Yazmanın olmazsa olmazı insanları da iyi okuması ve gözlemlemesidir. Özellikle insan davranışları ile ilgili konuları dikkatli takip etmeli ve bu konuda kitaplardan destek almalıdır. Yazılı eserler sadece bir insanın hayatı üzerine kurulu olmayacağından bir yazar adayı çevreyi, doğayı, olayları da okuyabilmelidir.

Özellikle yazım teknikleri ile ilgili şu kitaplar okunabilir.

  1. Dünya Yazın Tarihi / Antal Szerb / Dost Kitabevi Yayınları
  2. 100 Soruda Türk Edebiyatı / Rauf Mutluay / Ayrıntı Yayınları
  3. Her Yönüyle Roman Yazımı / Joyce-Jim Lavene / Arkadaş Kitabevi
  4. Oyun ve Senaryo Yazma Tekniği / Turgut Özakman / Bilgi Yayınevi
  5. Büyübozumu: Yaratıcı Yazarlık / Murat Gülsoy / Can Yayınları
  6. Öykü Yazma Teknikleri / Salih Bolat / Varlık Yayınevi
  7. Karakter Yaratmak / Yıldırım B. Doğan
  8. Yazın Kuramı / Jonathan Culler / Dost Kitabevi Yayınları
  9. Ben Buradan Okuyorum / Tim Parks / Metis
  10. Mesleğim Yazarlık / Haruki Murakami

Bu listeye daha pek çok kitap eklenebilir. Yayınevi'm (Karina Yayınevi) bana bu tavsiyeleri gönderdi çoğunu okudum liste dışında da pek çok yazarın yazmak üzerine görüşlerini belirttiği kitapları da okuma listeme ekleyip okudum. Pek çok ünlü yazarın yazmakla ilgili tecrübesini paylaştığı kitapları mevcut, dileyen onlara da göz atabilir.

Okumak konusu çok uzun ve ayrıntılı bir konu ben konuyu uzatmamak ve okuyucuyu sıkmamak adına burada kısa bir özet vermiş oldum. Sitenizde "herkesin beğenerek okuyacağı kitaplar" adında bir liste mevcut isterseniz onlara göz atabilirsiniz.

  1. Araştırmak

Yazmak isteyen bir kişi öncelikle yazmak istediği konular üzerine derinlemesine bir araştırma yapmalı ve bu konularla ilgili kitaplar ve uzmanların görüşlerini okumalıdır. Bilmediği ve araştırmadığı bir konu üzerine kulaktan dolma bilgiler ile yazmak bir zaman kaybından ibarettir. Bunun pek çok örneğini popüler yazarlarda bile görmek mümkündür. Karasal iklimde limon portakal yetiştirenden tutun da, domatesin, tütünün Anadolu’ya uğramadığı yıllarda salataya domates doğrayıp tütün için karakterler ile karşılaşmanız mümkündür. Bu nedenle kullanılan basit objelerin bile tarihi ile ilgili bir fikir sahibi olunması gerekir diye düşünüyorum.

  1. Not almak

Bir yazar adayı ilgisini çeken konular ve fikirler ile ilgili sürekli notlar alması işini kolaylaştıracaktır. Not alırken kaynakları da not etmeyi unutmayın. Not defteriniz sizin kütüphanenizdir unutmayın.

  1. Gezmek

Bir yazar adayı imkanları ölçüsünde gezebildiği kadar gezmeli farklı kültürleri, insanları, şehirleri ve yerleri keşfetmelidir. Gezdiği yerleri iyi gözlemlemelidir.

  1. Yazmak

Bir yazar adayının okumaktan sonra en çok yapması gereken şeylerden birisi de sürekli yazmasıdır. Yazdıkça yazma konusunda kendini daha da geliştirecektir. Farklı konularda kendini denemeli kendine uygun tarzı keşfetmelidir.

Yazmaya roman, hikaye yazarak başlamak büyük bir yanılgıdır. Öncelikle küçük karalamalar, küçük hikayecikler ve denemeler ile başlamak sanırım isabetli olacaktır. Yazmaya devam ettikçe hem sayfa sayısı artacaktır, yazılanlar belirli bir nitelik kazanacaktır.

Yazmaya başlamadan önce benim en çok yaptığım şeylerden birisi, kafamı dağıtmaktır. Müzik ya da başka bir uğraş ile gündelik hayattan kalma etkileri üzerimden atmaya çalışırım. Sonrasında bir kelime, bir cümle takılır aklıma ve peşine düşer kovalamaya başlarım. Bir kelime bir cümleyi getirir, bir cümle bir paragrafı getirir. Derken sayfalarca bir yazı çıkmış karşına. Bu nedenle peşine düştüğünüz kelimeyi bırakmayın. Onun peşinden gidin. Bir süre sonra o size anlamlı cümleler sunacaktır.

Yazmanın yeri ve zamanı olmaz. Çoğu yazılarımı işte çalışırken hiçte öyle yazmaya elverişli olmayan ortamlarda yazarım. Sonrasında müsait bir zamanda gözden geçirir gerekli düzetmeleri yaparım.

Yazmaya başlamadan önce bir süre bir konu üzerine düşünerek yoğunlaşmak da başka bir yöntemdir benim için. Bazen ansızın bir kelime, bir cümle dökülüverir ve ardı arkası kesilmez. Sanırım bu da çoğunun ilham dediği olay olsa gerek. Bu genellikle şiir yazarken çok rastladığım bir olaydır.

  1. Yazmaktan ve Okumaktan Vazgeçmemek

Yazmak için sürekli okumak ve yazmak olmazsa olmazdır. Yapılan eylemin sürekliliği de şarttır. Suyun kararlılığı taşı bile eritir.

  1. Yetenek

Yazmak için bir insanda az da olsa "yeteneğin kırıntısı" olmalıdır. Yetenek yoksa işiniz zorlaşacaktır. Yazmayı sevmeniz ve bunu bir tutku haline getirmeniz sürekliliğiniz açısından çok önemlidir. Değilse günlük veya belirli bir zaman dilimindeki geçici heveslerin arkası pek gelmez ve uğraşlarınız sizin için bir zaman kaybı olabilir.

  1. Sevmek

Bir işi sevmezseniz onda başarılı olmanız pek mümkün değildir. Onun için okuma ve yazmayı sevmelisiniz. Yaptığınız iş ne olursa olsun severek yapmalısınız. Sevmediğiniz bir işi de yapmayın zaten. Bırakın o işi de seven birisi yapsın. Bana çokça sorulan sorulardan birisi de çocukların ve gençlerin meslek seçimi ile ilgilidir. Ben hep şunu söylerim. Maddi ve manevi imkanları bir kenara bırakın önce sevdiğiniz bir mesleği seçin sonda da o meslekle ilgili en iyi okulu okuyun derim. İyi para kazanırım düşüncesi ile sevmediğiniz bir meslek için okursanız hayatınızın geri kalanını pişman olarak geçirirsiniz.

  1. Sağlık

Yazmak için sağlıklı olmak gerekir. Bundan kastım kesinlikle engelli olmakla ilgili değil. Bedenen ve ruhen insan sağlıklı olmalıdır. Zaten bir süre sonra yazmak size iyi geldiği gibi ruh sağlığınızı değiştirecektir. Bu nedenle insanlar ile sağlıklı ilişkiler kurmayı ve sosyal hayatınızı fazlaca ihmal etmeyiniz.

Şimdi yazmak ile ilgili temel konulara kısaca değinmiş olduk. Elbette yukarıdaki konularla ilgili ve anlatmadığımız pek çok hususla ilgili sayfalarca yazı yazmak mümkün. Yazmanın bir amacı da az kelime ile çok şey anlatmaktır.

İkinci Bölüm

Gelelim yazarken yapılması gereken ya da uzak durulması gereken konulara.

Yazarken bir şeyler yiyip içmek genellikle konsantrasyonu bozabilir bu nedenle bu tür şeyleri ara verince yapmak en doğrusu olsa gerek.

Yüksek ses her zaman bir stres aracıdır. Yazarken yüksek sesle müzik dinlemek dahil her türlü gürültü ve sesten kaçınmak doğru bir tercih olacaktır. İster istemez dışarıdan sesler gelebilir bunu perdelemek için hafifçe dinlendirici bir müzik açmak bir çözüm yolu olabilir.

Her türlü insan müdahalesinden uzak durmak gerekir. Çünkü ansızın sorulan bir soru ya da yapılan bir hareket sizin dikkatinizi dağıtabilir.

Bu konuda son bir madde daha ekleyecek olursak iyi bir yazar olmak istiyorsanız korkusuz ve cesur olmalısınız. Bir yazar olarak her dönem özgür ve cesurca şeyler yazmak pek mümkün olmasa da doğru olanın bu olduğu gerçeği hiç bir zaman değişmeyecektir. Büyük yazarların hayatına bakarsanız karşılaştıkları zorlukları aşmışlar ve cesaretleri onları bulundukları yere ulaştırmıştır.

Bütün yazılanların dışınca utangaçlığı ve çekingenliği bir kenara bırakın. Kimin ne deyip ne demeyeceği de pek umurunuzda olmasın. Yapıcı eleştirilere açık olun.

Yazılmış bir kitabın yayınlanma hikayesini başka bir yazıya konu edeceğiz onun için burada değinmedik.
  
Hasan KARATAŞ

Tepkiniz Nedir?

like
5
dislike
0
love
0
funny
0
angry
0
sad
0
wow
1